Szkoła Wspierająca Uzdolnien
Wsparcie psychologiczno - pedagogiczne
Wsparcie pedagoga i psychologa szkolnego dla uczniów uzdolnionych
1. Diagnoza uzdolnień i mocnych stron
Prowadzenie rozmów i obserwacji uczniów
Specjaliści szkolni systematycznie prowadzą rozmowy indywidualne z uczniami, podczas których poznają ich zainteresowania, sposoby spędzania wolnego czasu, ich osiągnięcia oraz trudności. Obserwują także zachowania uczniów w klasie, na zajęciach dodatkowych, czy podczas pracy w grupie. Dzięki temu mogą zauważyć takie cechy jak: szybsze tempo uczenia się, kreatywność, wysoki poziom koncentracji, oryginalność rozwiązań, również ponadprzeciętną wiedzę i zaangażowanie w wybranych obszarach. Informacje te stanowią podstawę do rozmów o danym uczniu z jego wychowawcą, zespołem uczącym, dyrekcją szkoły oraz rodzicami w celu właściwego ukierunkowania rozwoju dziecka/ucznia.
Kierowanie uczniów do poradni psychologiczno-pedagogicznej w celu pogłębionej diagnozy
Jeżeli na podstawie obserwacji i wstępnych badań pojawi się potrzeba dokładniejszego określenia zdolności ucznia, pedagog lub psycholog szkolny we współpracy z wychowawcą, kieruje ucznia do poradni psychologiczno-pedagogicznej w celu opracowania indywidualnych zaleceń, takich jak udział ucznia w zajęciach rozwijających uzdolnienia, objęcie indywidualnym programem nauki z przedmiotu, w którym ujawnia szczególne uzdolnienia lub inne formy wsparcia edukacyjnego.
2. Indywidualne wsparcie ucznia
Dzieci uzdolnione często mierzą się z takimi wyzwaniami, jak presja oczekiwań, perfekcjonizm, stres związany z rywalizacją czy trudności w relacjach rówieśniczych. Pedagog i psycholog wspólnie z rodzicami analizują pojawiające się problemy i opracowują strategie radzenia sobie z przeżywanymi trudnościami – na przykład poprzez ćwiczenia z zakresu regulacji emocji, objęcie treningiem umiejętności społecznych czy ustalenie bardziej zrównoważonego planu dnia. Pomagają także rodzicom zrozumieć zachowania dziecka, wspierają w budowaniu realistycznych oczekiwań oraz podpowiadają jak wzmacniać jego poczucie własnej wartości. Ponadto na terenie szkoły odbywa się obserwacja funkcjonowania ucznia uzdolnionego, współpraca specjalistów z wychowawcą i zespołem uczącym, prowadzona jest dokumentacja udzielanej pomocy, formułowane są wnioski w zakresie dalszego wsparcia.
Istotnym działaniem jest praca indywidualna z uczniem, w ramach której prowadzone są rozmowy w celu wsparcia emocjonalnego, uczenia radzenia sobie ze stresem, presją oraz oczekiwaniami ze strony dorosłych. Wzmacniana jest motywacja, umiejętności społeczne i odporność psychiczna.
3. Współpraca z nauczycielami
W ramach współpracy z nauczycielami odbywają się rozmowy dotyczące mocnych stron uczniów, zainteresowań, ujawnianych zdolności i potrzebie właściwej indywidualizacji form nauczania, dobierania adekwatnych aktywności, proponowanie udziału w projektach i konkursach zgodnie z obserwowanymi możliwościami i zainteresowaniami. Stała współpraca z nauczycielami umożliwia udzielanie adekwatnej, dostosowanej do indywidualnych potrzeb uczniów pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
4. Współpraca z rodzicami
W ramach współpracy z rodzicami, szkolni specjaliści odbywają się indywidualne konsultacje dotyczące wspierania uczniów w szkole i poza nią. Rozmowy mają na celu informowanie opiekunów o obserwowanym potencjale dziecka, możliwościach jego rozwoju, sposobach wsparcia w tym zakresie w ramach zajęć dodatkowych na terenie szkoła i poza nią. Omawiane są również sposoby wspólnego rozwiązywania trudności o charakterze emocjonalnym i społecznym.
Pedagog i psycholog szkolny regularnie prowadzą konsultacje z rodzicami, aby pomóc im zrozumieć indywidualne potrzeby dziecka uzdolnionego. Podczas spotkań omawiają, w jaki sposób rodzice mogą wspierać rozwój talentów w warunkach domowych – np. poprzez zapewnienie odpowiednich materiałów edukacyjnych, tworzenie sprzyjającego środowiska do nauki, motywowanie dziecka do podejmowania wyzwań czy rozwijanie systematyczności. Specjaliści podpowiadają również, jak wspierać samodzielność, kreatywność i ciekawość poznawczą.
Informowanie o możliwościach rozwoju i zajęciach dodatkowych
Specjaliści szkolni przekazują rodzicom informacje o dostępnych programach i inicjatywach rozwijających zdolności dziecka – zarówno w szkole, jak i poza nią. Mogą to być koła zainteresowań, konkursy przedmiotowe, warsztaty rozwijające kreatywność, zajęcia muzyczne, sportowe, artystyczne, a także programy dla uczniów wybitnie uzdolnionych organizowane przez instytucje zewnętrzne. Pedagog i psycholog pomagają dobrać takie aktywności, które będą dla ucznia rozwijające, a jednocześnie nie przeciążą go nadmiarem obowiązków.
W ramach wspierania uzdolnień uczniowie objęci są pomocą psychologiczno-pedagogiczną i wychowawczą w formie warsztatów wspierających kompetencje społeczne i dbania o dobrostan uczniów. W ramach prowadzonych warsztatów, programów profilaktycznych wspieramy uczniów w radzeniu sobie z emocjami, budowaniu poczucia własnej wartości, samooceny, w radzeniu sobie w sytuacjach stresujących, trudnych, doświadczanych porażkach i lękach.
Organizowane zajęcia ukierunkowane są na rozwijanie kreatywności uczniów, skutecznych technik uczenia się, mocnych stron, zainteresowań uczniów.
Przykłady organizowanych zajęć przez specjalistów oraz podmioty zewnętrzne które rozwijają wymienione powyżej kompetencje uczniów:
1. Zajęcia Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) - budowania kompetencji potrzebnych do efektywnego radzenia sobie w relacjach z innymi, rozwijanie kompetencji komunikacyjnych, kreatywności, samooceny, poczucia wartości, asertywności.
2. Program “MŁODE GŁOWY” fundacji UNAWEZA - rozwijanie u młodych ludzi poczucia sprawczości, wzmocnienia u nich poczucia własnej wartości.
3. Program Przyjaciele Zippiego” - międzynarodowy program wspierania zdrowia psychicznego, kształtowanie umiejętności psychospołecznych uczniów z klas młodszych 1-3.
4. Program „Włącz pozytywne myślenie” Fundacja Nowe Horyzonty, cykl warsztatów profilaktycznych na temat technik radzenia sobie ze stresem i depresji.
5. Warsztaty “Emocje to siła, nie przeszkoda. Jak zrozumieć stres?” realizowane przez Urząd Gminy Kąty Wrocławskie.
6. Warsztaty prowadzone przez specjalistów we współpracy z wychowawcami ukierunkowane na wspieranie mocnych stron uczniów, rozpoznawaniu emocji i potrzeb i rozwijaniu umiejętności współpracy w grupie.
Rola doradztwa zawodowego w rozwijaniu, wzmacnianiu uzdolnień uczniów
Wspieranie uzdolnień uczniów realizowane jest również w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego, w tym szczególnie podczas obowiązkowych zajęć doradztwa zawodowego w klasach siódmych i ósmych.
Podczas zajęć uczniowie wprowadzani są w świat zawodów, poznają system kształcenia, organizację szkolnictwa po szkole podstawowej oraz przede wszystkim gromadzą wiedzę o sobie. Przeprowadzane są testy predyspozycji, również w formie online (np. testy zainteresowań, stylów uczenia się, preferencji zawodowych). Materiały opracowywane podczas zajęć (portfolio ucznia) są gromadzone i analizowane (ulubione aktywności, osiągnięcia, zainteresowania, uzdolnienia). Prowadzone są rozmowy z uczniami ukierunkowane na odkrywanie indywidualnych zasobów (mocne strony, umiejętności, zdolności, osiągnięcia). Ponadto, na zajęciach rozwijane jest myślenie krytyczne, kreatywność oraz istotne we współczesnym świecie kompetencje miękkie takie jak: komunikatywność, empatia, asertywność, odporność na stres, kreatywność, umiejętność pracy zespołowej, zarządzanie sobą w czasie oraz inne. Wzmacniana jest wiara uczniów we własne możliwości. Doradca zawodowy współpracuje z wychowawcą uczniów, nauczycielami uczącymi w danej klasie, rodzicami i opiekunami uczniów w zakresie rozpoznawania potrzeb i potencjału wychowanków. podkreśla znaczenie uzdolnień, zainteresowań ucznia w kontekście podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych.
W ramach WSDZ organizowane są spotkania z przedstawicielami zawodów, ekspertami, absolwentami i uczniami szkół ponadpodstawowych. Odbywają się wycieczki zawodoznawcze do firm, zakładów pracy, instytucji. Szkoła bierze udział w Ogólnopolskim Tygodniu Kariery, w ramach którego prowadzone są różne aktywności (konkursy, wystawy, prezentacje, wycieczki zawodoznawcze, spotkania z przedstawicielami zawodów na terenie szkoły) ukierunkowane na rozwijanie wiedzy zawodoznawczej uczniów oraz kompetencji społecznych i komunikacyjnych.